Osmanlı döneminde Türk hattatlarının çokça eser meydana getirdiği ve âdeta yazı ile resim ve grafik sanatını birleştirdikleri müsennâ yazı, ülkemizde bu alanda ilk akademik çalışma olan “Osmanlı’dan Günümüze Hat Sanatında Müsennâ” isimli yüksek lisans tezi çerçevesinde değerlendiriliyor.

Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Geleneksel Türk Sanatları Anasanat Dalı öğrencisi Betül Sayın’ın Osmanlı’dan günümüze hat sanatında müsennâ istifleri konu aldığı bu araştırmada; aynalı yazıların tarihi seyri, Osmanlı’dan günümüze kadar ulaşılan eserlerdeki gelişimin ortaya konulması ve gruplandırılarak simetri mantığı açısından taşıdığı farklılıkların anlaşılması amaçlanmıştır.

Betül Sayın’ın araştırmasının sonuçlarını paylaşacağı konferansa katılmak için [email protected] adresi ile iletişime geçilebilir.

Müsennâ nedir?

Müsennâ kompozisyonlar çeşitli istif formlarında simetrik denge esas alınarak sağ-sol veya yatay-dikey olarak tasarlanan aynalı yazılardır. Sâde, tedâhüllü, girift, çifte simetrik, çapraz simetrik çeşitleri olan bu istif türünde genellikle sülüs yazı çeşidi kullanılmıştır. Celî dîvânî, kûfî, ma’kılî ve ta’lik yazı çeşitleriyle de örnekleri bulunmaktadır. Çifte vav, Hû, Hüve’l-Bâkî, Tevekküli alâ Hâlikî ve Fetih Sûresi’nin ilk âyeti, İsm-i Nebî (sav), Hz. Ali (ra), Besmele-i Şerîf, Kelime-i Tevhîd ve Esma-i Hüsnâ’dan bazı isimler müsennâ kompozisyonlarda çokça yazılmıştır. Âharlı kâğıt üzerine is mürekkebiyle yazılan levhalara, mimarî yapı kitâbelerine, ibrik, mühür, kapı tokmağı, makas gibi çeşitli eşyalara ulaşılmış ayrıca taş, çini, murakka, tahta veya muşamba üzerinde bazen oyularak veya atlas, kadife kumaşlar üzerine işlenerek de uygulandığı görülmektedir.